Stan powietrza w polskich miastach to bardzo często poruszany temat. Nie jest żadną tajemnicą, że bardzo często największe ośrodki w naszym kraju należą do jednych z najbardziej zanieczyszczonych w całej Europie. Powodów takiej sytuacji jest naprawdę mnóstwo, a za jeden z nich bardzo często uznaje się samochody osobowe. Jak to jednak wygląda w rzeczywistości i jaki udział w zanieczyszczeniu powietrza mają auta w Katowicach?
Co uznajemy za zanieczyszczenie powietrza?
Zanieczyszczeniem powietrza są oczywiście substancje, których zbyt duże stężenie powoduje uszczerbek na zdrowiu, a także degraduje środowisko naturalne. W przeszłości powietrze również bywało zanieczyszczone z powodów naturalnych takich jak erupcje wulkanów czy spore pożary, lecz od czasów rewolucji przemysłowej to człowiek jest głównym twórcą zanieczyszczeń.
W skład zanieczyszczeń powietrza wchodzą przede wszystkim oczywiście gazy, ale mamy w nim również ciała stałe w postaci pyłów, wśród których największą uwagę zwraca się na bardzo niebezpieczne pyły PM2.5 oraz PM10. Oprócz tego niepożądany jest dwutlenek węgla, dwutlenek siarki, tlenki azotu, tlenek węgla, ołów, benzopireny, ozon, czy też pyły węglowe.
Jak powstają zanieczyszczenia powietrza?
Wszelkie zanieczyszczenia i sposób ich powstawania można rozdzielić na dwa rodzaje. Przez znaczną większość istnienia ziemi zanieczyszczenia pochodziły z naturalnych źródeł takich jak erupcje wulkanów, procesy biologiczne, wyładowania atmosferyczne, z pożarów, czy też z wietrzenia chemicznego skał. Naszą atmosferę zanieczyszcza nawet tak zwany pył kosmiczny. Początek rewolucji przemysłowej sprawił jednak, że ludzkość zaczęła wykorzystywać procesy spalania na skalę tak wielką, że to właśnie człowiek stał się głównym powodem powstawania zanieczyszczeń powietrza.
Największy wkład w zanieczyszczenie powietrza ma przede wszystkim przemysł i energetyka. Główny problem to elektrownie węglowe, ale też przemysł wydobywczy i transport surowców takich jak węgiel. Dodatkowo niekorzystnie na powietrze wpływają przemysł chemiczny, metalurgiczny oraz rafineryjny. Auta oczywiście również przyczyniają się do zanieczyszczenia powietrza, lecz emitują one zazwyczaj do kilkunastu procent zanieczyszczeń.
Dlaczego chcąc walczyć z zanieczyszczeniem powietrza zajęto się samochodami?
Auta osobowe są jednym z sektorów, który jest kluczowy dla walki polityków i ekologów z zanieczyszczeniem powietrza. Problemem są przede wszystkim auta osobowe z silnikami wysokoprężnymi pochodzące sprzed wprowadzenia norm testowych WLTP. Auta z dieslem pod maską emitują bardzo dużo szkodliwych związków, w tym dwutlenku węgla, a w Polsce znaczna większość takich samochodów posiada przestarzałe silniki, które ponadto emitują znacznie więcej zanieczyszczeń niż podawali producenci. Efektem tego była na przykład afera dieselgate, która wynikała z wykrycia tego, że Volkswagen instalował specjalne tryby obniżające emisję podczas testów spalania.
Zanieczyszczenia powodowane przez auta to nie tylko emisja z rury wydechowej, ale też wznoszenie w powietrze wszelkich zanieczyszczeń, a w szczególności pyłów osiadających na asfalcie. Dlatego oprócz kolejnych norm emisji spalin w wielu europejskich miastach tworzy się strefy zielonego transportu, gdzie nie można wjechać starym dieslem, ani benzyną.
Jak samochody wpływają na zanieczyszczenie powietrza w Katowicach?
Katowice to główny ośrodek konurbacji śląskiej, czyli bardzo silnie uprzemysłowionego regionu, lecz w ostatnich latach udało tam się poprawić stan powietrza, Bardzo silne naruszenia norm zdarzają się coraz rzadziej i nie dotyczą już miesięcy letnich. Udało się osiągnąć ten stan pomimo wzrostu liczby zarejestrowanych aut. Jeśli chodzi o zarejestrowane
samochody Katowice pod koniec 2020 roku mogły pochwalić się wynikiem wynoszącym 226 tysięcy podczas gdy zaledwie 8 lat wcześniej liczba ta wynosiła zaledwie 165 tysięcy. Wzrost w tym czasie był ogromny, lecz nie miał on wpływu na powietrze, gdyż auta są coraz nowsze i wyposażone w lepsze systemy ograniczające emisję szkodliwych spalin.
