W mediach coraz częściej można usłyszeć o zjawisku El Niño. Co to takiego? Dlaczego El Niño jest groźne? Jakie są jego przyczyny, a co najważniejsze jakie niesie skutki? Meteorolodzy są zgodni co do jednego - bez żadnej wyraźnej przyczyny, raz na kilka lat dochodzi do silniejszego niż zazwyczaj ocieplenia wód Pacyfiku w rejonie Australii i Indonezji. Mimo, że to zjawisko zachodzi w strefie równikowej Pacyfiku i dotyczy tamtejszych wód, to jego oddziaływanie ma ogromny zasięg - mówi się nawet, że ten jeden czynnik może mieć wpływ na pogodę na całym świecie przynosząc diametralne zmiany.
Typowa pogoda
Standardowo, kiedy prawidłowo zachodzi tak zwana cyrkulacja Walkera wiatry w strefie międzyzwrotnikowej (pasaty) regulują temperaturę wód oceanu powodując wymieszanie się ciepłych prądów z zachodniego Pacyfiku z zimnymi wschodnimi. Podmuchy pasatów są przyczyną przemieszczenia się ciepłych wód powierzchniowych na zachód, przez co wywołują rutynowe o tej porze tropikalne deszcze w Australii i monsuny w Indiach. W tym samym czasie powoduje suszę u wybrzeży Ameryki Południowej. Przemieszczenie ciepłych wód powierzchniowych powoduje, że z głębi oceanu wypływają zimne wody Prądu Peruwiańskiego obfitujące w fitoplankton oraz ryby tworząc najlepszy okres na połowy. Tak właśnie typowo wygląda układ do którego zarówno ludzie jak i zwierzęta są przyzwyczajone. Mieszkańcy Ameryki Łacińskiej są przygotowani na silne susze, a Australijczycy na silne ulewy. Ryby przypływają masowo skuszone świeżym fitoplanktonem z wód Prądu Peruwiańskiego, a dzięki temu również przemysł połowów ryb zbiera najbardziej dorodne plony. Jednak raz na kilka lat, bez znanych jak dotąd przyczyn dochodzi do zmiany dosłownie o sto osiemdziesiąt stopni. Wody Pacyfiku stają się cieplejsze niż zazwyczaj - to właśnie wtedy zachodzi groźne zjawisko El Niño.
El Niño
Nierozłącznym elementem zjawiska El Niño jest ciepły prąd morski o tej samej nazwie, który płynie w przeciwnym kierunku do zimnego Prądu Peruwiańskiego. Ciepły El Niño kieruje się od wybrzeży Australii do Ameryki Południowej. Pojawiając się jest w stanie spowodować, że pasaty tradycyjnie wiejące na zachód znikają lub zmieniają kierunek na wschodni, to natomiast skutkuje napływem ciepłych prądów do wschodnich wybrzeży obu Ameryk blokujących zjawisko upwellingu. Zahamowanie wypływania zimnych wód Prądu Peruwiańskiego okazuje się być tragiczne w skutkach - brak żyznych wód obfitych w pożywienie wywołuje powolne wymieranie organizmów oceanicznych, co jednocześnie jest klęską dla przemysłu rybołówstwa. Wody oceaniczne o podniesionej temperaturze zaczynają parować, a to powoduje pojawienie się intensywnych opadów we wschodniej części Ameryki Południowej i Kalifornii. Wówczas mieszkańcy rejonów przyzwyczajeni do susz muszą zmagać się z obfitymi opadami, huraganami i licznymi powodziami, a rolnicy w innych regionach oczekujący deszczu niezbędnego do uprawy roli przeżywają susze i burze piaskowe niszczące doszczętnie plony. Zjawisko El Niño powoduje całkowitą zmianę w pogodzie, a jego skutki są widocznie odczuwalne przez okres nawet 18 miesięcy. Ale te zmiany nie dotyczą jedynie wschodniej części obu Ameryk, Indonezji czy Australii. Diametralne wahania w pogodzie widoczne na całym świecie są wywołanie właśnie przez El Niño - mowa tu chociażby o ponadprzeciętnie gorących okresach wiosenno-letnich w Europie. Na chwilę obecną zarówno naukowcy jak i meteorolodzy nie są w stanie znaleźć przyczyny powstawania tego zjawiska. Wiadomo jednak, że jego skutki są groźnie, a natura podczas El Niño staje się nieobliczalna.
